Konował

Przedwczoraj w Poradni Językowej PWN:

Witam,
czy mogę prosić o przybliżenie etymologii określenia konował?
Pozdrawiam,
Natalia

Bez większych nadziei sięgnąłem do Etymologicznego słownika języka polskiego Andrzeja Bańkowskiego, obawiałem się bowiem, że tak wyraźnego kolokwializmu ten skądinąd obszerny słownik nie uwzględnia. Ku mojemu zdziwieniu okazało się, że konował tu jest: opisany jako wczesnosiedemnastowieczny rutenizm (tzn. zapożyczenie z ukraińskiego lub białoruskiego), pochodny od rosyjskiego słowa o znaczeniu 'kastrator koni'. W słowniku Bańkowskiego konował ma definicję 'weterynarz' i kwalifikator pogard., dobrze wiadomo jednak, że nazwa ta bywa odnoszona też do lekarzy, co nadaje jej jeszcze bardziej deprecjonujący charakter.

— Mirosław Bańko, PWN

Myśmy sięgnęli do świetnego Wielkiego słownika etymologiczno
-historycznego języka polskiego Krystyny Długosz-Kurczabowej (PWN 2008) i w haśle koń przeczytaliśmy:

konował (XVI w.) 'weterynarz'; od XIX w. też pogardliwie 'lekarz' (pierwotne zn. 'powalający konia', np. do kastrowania)

Przy okazji zajrzeliśmy jeszcze tu i ówdzie i zrodziło się w nas przypuszczenie, że to słowo mogło pierwotnie znaczyć wałaszący konia.

Dlaczego?
Bo:
- Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego (wydanie elektroniczne, PWN 1997) mówi: wałaszyć: kastrować ogiera, i podaje przykład: ogiery wałaszył konował;
- Uniwersalny słownik języka polskiego PWN (2003) mówi: wałach ‹niem. Wallach› zootechn. «wytrzebiony ogier».

Byłyby więc już trzy koncepcje pochodzenia konowała:
- rutenizm,
- od polskiego powalać,
- od niemieckiego Wallach, czyli wałach.

A może był to proces odwrotny: od konowała przez wałaszyć i wałacha do Wallacha?

Dopisek
Tutaj można przeczytać, co w poradni PWN miał sześć lat temu do powiedzenia o konowale Jerzy Bralczyk.
Do Słownika języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku nie udało nam się dostać.